Hiện nay, cả thế giới đã bước vào Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với nòng cốt là sự đột phá của công nghệ số. Quá trình đưa công nghệ số vào mọi mặt của đời sống gọi là Chuyển đổi số.
Là xu thế tất yếu trong thời đại ngày nay, công cuộc chuyển đổi số đã và đang góp phần tạo nên đột phá to lớn trong phát triển Kinh tế - Xã hội, đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ cũng như hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. Dựa trên nền tảng công nghệ, tác động của quá trình chuyển đổi số đang từng bước làm thay đổi cách thức tổ chức cuộc sống, cách làm việc và phương thức sản xuất của người dân và toàn xã hội.
Theo đó, chuyển đổi số không chỉ giúp tăng năng suất, giảm chi phí mà còn mở ra không gian phát triển mới, tạo ra các giá trị mới ngoài các giá trị truyền thống vốn có: Ví dụ: Đặt hàng trực tuyến và thanh toán trực tuyến đã trở nên không giới hạn về vị trí địa lý, góp phần giảm thiểu được chi phí và thời gian đi lại.
Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, chuyển đổi số là một qúa trình đa dạng, không có con đường và hình thành mẫu chung cho tất cả. Do vậy từng tổ chức, từng cá nhân cần xác định lộ trình riêng, thích hợp với mình. Cụ thể là:
1. Xây dựng Chính quyền số.
Là chính quyền có toàn bộ hoạt động an toàn trên môi trường số, có mô hình hoạt động được thiết kế và vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ số, để có khả năng cung cấp dịch vụ chất lượng hơn, đưa ra quyết định kịp thời hơn, ban hành chính sách tốt hơn.
Ví dụ: Cơ quan nhà nước sử dụng Cổng dịch vụ công trực tuyến liên thông với cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, đất dai, Thuế để người dân có thể làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất trực tuyến…
2. Xây dựng Xã hội số
Trước hết, để xây dựng được một xã hội số thì bao hàm bên trong đó cần có:
- Công dân số: là công dân có khả năng truy cập các nguồn thông tin, hình thành khả năng giao tiếp trong môi trường số, trang bị được những kỹ năng số cơ bản, có thể mua bán hàng hoá trên mạng. Ngoài xây dựng được chuẩn mực đạo đức trong môi trường số, mỗi công dân số cũng cần bảo vệ thể chất và tâm lý trước các ảnh hưởng từ môi trường số, xác định được quyền và trách nhiệm trong môi trường số, được cung cấp mã định danh đã xác thực và đảm bảo an toàn dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư trong môi trường số.
Ví dụ: Công nghệ số có thiết bị di động hình thành thói quen về giao tiếp trên môi trường mạng, mua bán trực tuyến, học trực tuyến về Chuyển đổi số chính quyền số, xã hội số, kinh tế số...
Y tế số: Khám chữa bệnh từ xa, phân tích, giải mã bản đồ gene để từ đó cung cấp thuốc men và dịch vụ y tế được cá thể hoá cho mỗi người dân…
Giáo dục số: Nghe giảng bài trực tuyến, trao đổi bài trực tuyến.
Như vậy, Xã hội số là Xã hội có công dân số tham gia vào quá trình y tế số, giáo dục số, giao tiếp xã hội trên môi trường số.
3. Kinh tế số:
Kinh tế số là phát triển doanh nghiệp công nghệ số, chuyển dịch từ lắp ráp, gia công về công nghệ thông tin sang làm sản phẩm công nghệ số, công nghiệp 4.0. Kinh tế số gồm ngành công nghiệp công nghệ số, ngành công nghiệp viễn thông, ngành bán hàng hoá dựa trên các nền tảng công nghệ số mà ta vẫn gọi là thương mại điện tử, ngành bán dịch vụ dựa trên các nền tảng công nghệ số mà ta vẫn gọi là kinh doanh số như dịch vụ đặt phương tiện giao thông, dịch vụ đặt nhà hàng, khách sạn.
* Lợi ích của chuyển đổi số.
- Chuyển đổi số giúp người dân bình đẳng về cơ hội tiếp cận dịch vụ, đào tạo, tri thức, qua đó giúp thu hẹp khoảng cách số thông qua việc phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
- Chính phủ số nhờ dữ liệu số và công nghệ số thấu hiểu người dân hơn. Vì vậy, cung cấp dịch vụ số tốt hơn, chăm sóc người dân tốt hơn.
Ví dụ: Một đứa trẻ khi sinh ra được cấp một mã định danh duy nhất. Đến kỳ thì gia đình nhận được thông báo đi tiêm phòng từ chính quyền, đến tuổi đi học thì chính quyền dựa trên số liệu dân cư để quyết định phân bổ cơ sở vật chất của các cơ sở giáo dục, tránh nơi bị thừa, nơi lại thiếu, đến tuổi trưởng thành thì tự động nhận được căn cước công dân. Khi dịch bệnh bùng phát thì kịp thời nhận được cảnh báo, chăm sóc y tế.
- Kinh tế số cho phép mỗi người dân có thể tiếp cận toàn bộ thị trường một cách nhanh chóng theo cách chưa từng có. Nếu như trước đây, người dân mang hàng ra chợ bán thì chỉ tiếp cận được vài chục đến vài trăm người trong khu vực địa lý hạn chế của mình. Còn hiện nay, với thương mại điện tử, người dân có thể bán hàng cho hàng triệu người, trên toàn thế giới. Mỗi người dân với một chiếc điện thoại thông minh, mỗi hộ gia đình một đường cáp quang là có thể trở thành một doanh nghiệp, là có thể tiếp cận cả thế giới.
- Chuyển đổi số trong xã hội nhằm hình thành xã hội số. Xã hội số, xét theo nghĩa rộng, là bao trùm lên mọi hoạt động của con người. Động lực chính của xã hội số là công nghệ số, dựa trên sự tăng trưởng thông tin, dữ liệu một cách nhanh chóng, làm thay đổi mọi khía cạnh của tổ chức xã hội, từ Chính phủ, kinh tế cho tới người dân. Xã hội số, xét theo nghĩa hẹp, gồm công dân số và văn hóa số.
Chuyển đổi số có thể giúp xóa nhòa khoảng cách địa lý, mang đến cơ hội bình đẳng cho người dân về tiếp cận dịch vụ, mang lại một loạt những tiến bộ lớn về chất lượng cuộc sống. Người dân có thể sống khỏe mạnh hơn nhờ các hình thức chăm sóc y tế kịp thời, vui vẻ hơn với các hình thức giải trí đa dạng và an toàn hơn.
* Tầm quan trọng của chuyển đổi số.
Những lợi ích dễ nhận biết nhất của chuyển đổi số đối với doanh nghiệp đó là cắt giảm chi phí vận hành, tiếp cận được nhiều khách hàng hơn trong thời gian dài hơn, lãnh đạo ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn nhờ hệ thống báo cáo thông suốt kịp thời, tối ưu hóa được năng suất làm việc của nhân viên... Những điều này giúp tăng hiệu quả hoạt động và tính cạnh tranh của tổ chức, doanh nghiệp được nâng cao.
Tận dụng các nền tảng công nghệ sẽ giúp các doanh nghiệp cải thiện được nhiều lĩnh vực và hướng đến 5 mục đích cuối cùng của chuyển đổi số, đó là: Tăng tốc độ ra thị trường; Tăng cường vị trí cạnh tranh trên thị trường; Thúc đẩy tăng trưởng doanh thu; Tăng năng suất của nhân viên; Mở rộng khả năng thu hút và giữ chân khách hàng.
Trong khi đó đối với con người bình thường, chuyển đổi số làm thay đổi cách chúng ta sống, làm việc và giao dịch với nhau. Còn đối với Nhà nước, chuyển đổi số dùng dữ liệu và công nghệ số để thay đổi trải nghiệm người dùng với các dịch vụ do Nhà nước cung cấp, thay đổi quy trình nghiệp vụ, thay đổi mô hình và phương thức hoạt động của cơ quan quản lý Nhà nước.
Qua những những lợi ích trên, chúng ta có thể thấy được tầm quan trọng của việc chuyển đổi số ảnh hưởng đến các cơ quan Nhà nước và doanh nghiệp như thế nào. Việc chuyển đổi số không chỉ giúp doanh nghiệp đổi mình và tiếp tục phát triển, nó còn góp phần vào quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa của đất nước.
Với quyết tâm thực hiện thành công chuyển đổi số, UBND huyện Ý Yên đề nghị mỗi cán bộ, Đảng viên và toàn thể Nhân dân cần chủ động, tích cực học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ CNTT, sẵn sàng tham gia và phục vụ thành công chuyển đổi số trên địa bàn xã.